Archief van jaar: 2017

Een vraag die ik regelmatig krijg van mensen is dat ze zich afvragen wat ze moeten doen om hun jazzimprovisatie te verbeteren.

Ze vertellen me dan dat ze niet tevreden zijn over hun manier van improviseren en dat het niet klinkt zoals de opnames van hun favoriete jazzhelden.

Geen nood! Hieronder lees je 5 manieren waarmee je binnen een mum van tijd je jazzimprovisatie kunt verbeteren.

#1: Luisteren naar jazzmuziek

De meest belangrijke manier om je jazzimprovisatie te verbeteren is door te luisteren naar jazzmuziek.

Klinkt simpel, toch? Helaas wordt dit door veel mensen nog al eens over het hoofd gezien. Ze studeren wel hun toonladders, standards uit een realbook en play-alongs, maar vergeten een ding: luisteren. Een gebrek hieraan is dan vaak de reden dat het niet wil lukken met de jazzimprovisatie.

Luisteren is namelijk essentieel om de fundamentele concepten van de jazz taal te leren en beter te begrijpen. Het beantwoord vragen als: Wat betekent swing? Hoe klinkt een blues? Hoe articuleer je in de jazz? Wat is een goede sound? Hoe bouw je een jazzimprovisatie op?

Daarnaast zorgt luisteren naar jazzmuziek dat we geïnspireerd raken en beïnvloed worden door onze favoriete jazzmuzikanten. Je herkent het moment vast wel; na een tijdlang geconcentreerd luisteren naar muziek of na het zien van een concert speel je ineens veel beter. Sterker nog, je speelt precies hetzelfde zoals de muzikant naar wie je was aan het luisteren! Dit op wonderbaarlijke wijze absorberen van sound, swing, articulatie is te danken aan de kracht van geconcentreerd luisteren.

Het mooie van dit alles is dat je er niet eens een instrument voor nodig hebt. Door simpelweg te luisteren zul je merken dat dit je jazzimprovisatie op verschillende manieren zal beïnvloeden.

#2: Transcriberen

Een andere manier om je jazzimprovisatie te verbeteren is door te transcriberen. Je gaat dan aan de hand van een opname uitzoeken hoe iemand iets speelt om het vervolgens zelf te kunnen spelen of op te schrijven.

Wil je graag een jazz standard leren, een solo of een bepaalde ‘lick’ van iemand stelen? Transcriberen geeft je het antwoord.

Natuurlijk gaat het tijdens dit proces niet alleen om het kopiëren van informatie. Zo kun je het geleerde combineren met je eigen creativiteit. Op deze manier kun je bouwen aan een eigen stijl met invloeden van andere muzikanten.

Lees ook mijn artikel: Transcriberen: wat is het en waarom zou je het moeten doen? Daarin ga ik uitgebreider in op transcriberen.

#3: Oefenen, oefenen en nog eens oefenen

Het leren spelen van deze muziek vereist een hoop toewijding. Om iets te bereiken zul je er veel tijd in moeten stoppen. Dit betekent dat als je een betere speler en improvisator wilt worden, je zult moet oefenen, oefenen en nog eens oefenen.

‘’You’ve got to learn your instrument. Then, you practice, practice, practice. And then, when you finally get up there on the bandstand, forget all that and just wail.’’

– Charlie Parker

Wanneer je naar je oefenruimte gaat, dan heb je de keuze wat je wil gaan studeren. Wat ga je vandaag oefenen? Hoelang ga je oefenen? Daarbij is het van belang om te weten wat voor jou relevant is om er het meeste uit te halen.

Hieronder enkele aandachtspunten voor een succesvolle (dagelijkse) oefensessie.

Voorbeeld van een oefenschema

• Techniek: ontwikkel een goede techniek op je instrument. Dit is heel belangrijk zodat je in staat bent om alles te spelen wat je maar wil. Techniek kun je oefenen door oefeningen te doen als toonladders, arpeggio’s (gebroken akkoorden), klassieke werken en etudes. Uiteraard is het een goed idee om daarbij een metronoom te gebruiken. Met techniek wordt overigens niet alleen snelheid bedoelt. Het hebben van een mooie toon (toonvorming), hard en zacht spelen (dynamiek) en oefeningen om zuiver te spelen zijn minstens zo belangrijk!
• Jazztechniek: werk naast de traditionele techniek ook aan technieken en oefeningen vanuit een jazzcontext. Denk aan het oefenen van II-V-I patronen, voicings, articulatie en ritme. Pianisten moeten vaak spontane intro’s en eindes kunnen verzinnen, in staat zijn te kunnen transponeren naar een andere toonsoort en zichzelf kunnen begeleiden met bijvoorbeeld een walking bass. Door verschillende jazztechnieken in je improvisatie te gebruiken, kun je deze interessanter maken.
• Repertoire: bouw aan een repertoire van jazzstandards. Het leren van een jazzstandard leert je veel over de jazz taal en de geschiedenis van de jazzmuziek. Daarnaast helpt het je om goed voorbereidt te komen op een jamsessie; daar worden vaak jazzstandards gespeeld.
• Backing tracks: oefen je jazzimprovisatie door mee te spelen met backing tracks. Een bekend voorbeeld hiervan zijn de backing tracks van Jamey Aebersold.
• Luisteren: laat je inspireren en luister naar de muziek die je wilt leren en begrijpen.
• Transcriberen: zoek muziek uit op je gehoor en speel deze na of schrijf deze op.
• Jezelf opnemen: Om te weten hoe je klinkt en of je vooruitgang boekt is het een goed idee om een geluidsopname of video-opname van jezelf te maken. Dit kan bijvoorbeeld tijdens een oefensessie, repetitie of optreden met behulp van je telefoon.

#4: Backing tracks gebruiken

Een backing track – ook wel jam track of play-along genoemd – is een opgenomen muzikale begeleiding die je kunt gebruiken om over te improviseren.

Deze zijn vaak ingespeeld door fantastische muzikanten. Erg handig als er geen andere muzikanten in de buurt zijn om mee samen te spelen.

Door backing tracks te gebruiken kun je op een realistische manier je jazzimprovisatie oefenen en improviseren over de akkoordprogressies van een muziekstuk. Daarnaast vormen ze een goede voorbereiding op optredens en jamsessies.

Een bekend voorbeeld zijn de backing tracks van Jamey Aebersold. Deze methode staat bekend als de meest gebruikte improvisatiemethode op de markt.

Een nadeel van backing tracks gebruiken is dat ze niet altijd beschikbaar zijn in de juiste toonsoort en tempo. In dit geval biedt een programma als iReal Pro wellicht uitkomst. Hiermee kun je eenvoudig zaken als akkoorden, tempo, maatsoort en de toonsoort wijzigen. Dit programma is beschikbaar voor de computer (Mac), telefoon en tablet.

Backing tracks zijn ook te volop vinden op YouTube. Je kunt natuurlijk altijd besluiten er zelf een te maken…

#5: Een verhaal vertellen in je jazzimprovisatie

Bekende jazzmuzikanten spreken vaak over ‘een verhaal vertellen’ in een solo. Dat je als muzikant iets te zeggen moet hebben. Wat bedoelen ze hiermee?

Een muzikaal verhaal vertellen betekent eenvoudig gezegd dat een solo een logische structuur moet hebben. Er is een begin, midden en conclusie. Daarbij gaat het er niet zozeer om wat je zegt, maar hoe je het zegt. Een manier van spelen die resoneert met het hart en de ziel van de luisteraar.

Een goed voorbeeld hiervan is de saxofoon solo van Coleman Hawkins in zijn opname van Body and Soul uit 1939. Deze manier van soleren was revolutionair voor deze tijd. Hawkins vertelt hier echt een verhaal dat spreekt tot de luisteraar.

Een van mijn persoonlijke favorieten is de fantastische pianosolo van Michel Petrucciani uit zijn Looking Up-opname van 1989. In zijn solo kun je een duidelijk verhaal horen dat meteen tot het hart spreekt.

Vertel een verhaal in je jazzimprovisatie en je zult zien dat de mensen er positief op zullen reageren.

Lees ook mijn artikel: Waarom storytelling belangrijk is voor je jazzimprovisatie

Begin vandaag nog met het verbeteren van je jazzimprovisatie!

Gebruik deze tips vandaag nog, en je zult zien dat je jazzimprovisatie binnen een korte tijd zal verbeteren.

Succes!

Wat vind je van bovenstaande tips? Gebruik je zal of heb je een vraag?

Ik ben benieuwd! In de reacties hieronder kun je alles kwijt.

Het maken van jazz transcripties is een fantastische manier om het spelen en begrijpen van jazzmuziek te verbeteren.

Zo helpt dit om improvisatie ideeën van topmuzikanten in je eigen improvisaties te brengen en ben je actief bezig met het leren van de jazz taal. Daarnaast is het heel goed voor de ontwikkeling van je muzikale gehoor. Je bent namelijk geconcentreerd aan het luisteren naar de muzikale elementen zoals toonhoogte, ritme, dynamiek en timbre (klankkleur).

Het maken van jazz transcripties is niet altijd eenvoudig. Waar moet je allemaal op letten bij het maken ervan? Hier zijn 7 tips voor het maken van geweldige jazz transcripties die je direct kunt toepassen.

#1: Maak gebruik van hulpmiddelen om de muziek te vertragen

Wanneer je een muziekstuk aan het uitzoeken bent zul je merken dat de opname vaak te snel is. Dit wordt zeker een probleem als er veel noten worden gespeeld in een hoog tempo. Gelukkig bestaan er een aantal hulpmiddelen om de muziek te vertragen:

• Transcribe! is waarschijnlijk het bekendste programma om de muziek te vertragen. Daarnaast heeft het programma tal van mogelijkheden, zoals het veranderen van de toonhoogte en het ‘loopen’ van bepaalde secties binnen het muziekstuk. Op deze manier hoef je niet telkens handmatig terug te spoelen. Transcribe! is voor een betaalbare prijs te verkrijgen.
• Audacity is een gratis programma om muziek op te nemen en te bewerken. Je kunt dit programma ook gebruiken om de muziek te vertragen en bepaalde secties te ‘loopen’, maar het is niet specifiek bedoeld voor het maken van transcripties.
• Youtube heeft een handige functie om de muziek van filmpjes te vertragen. Je zoekt simpelweg een filmpje op Youtube die je wilt vertragen of versnellen. Vervolgens klik je op het tandwieltje ‘instellingen’ rechts beneden van het filmpje. Klik op ‘snelheid’ en nu kun je kiezen tussen bijvoorbeeld 0.5 wat de helft is van de snelheid of voor 1.0 wat de normale snelheid is.

#2: Neem de tijd om te luisteren!

Een transcriptie maken kan een echte uitdaging zijn. Het vinden van de juiste noten van een bepaalde solo of het juiste ritme kan soms uren duren voordat je het helemaal goed hebt. Je moet hier dus echt de tijd voor nemen.

Luister daarbij niet alleen naar welke noten er gespeeld worden, maar ook naar hoe de noten gefraseerd worden. Frasering is de wijze waarop in een muzikale zin wordt gearticuleerd. Aan de hand hiervan kun je ontzettend veel informatie afleiden en de muzikant beter begrijpen die je aan het transcriberen bent.

Op den duur zal dit proces wel sneller gaan, omdat je jouw gehoor traint. Het transcriberen zal je dus steeds gemakkelijker af gaan.

Lees ook mijn artikel: Transcriberen: what is het en waarom zou het moeten doen?

#3: Luister naar de bastonen en de tonaliteit

Het bepalen van de tonaliteit kan je enorm helpen bij het uitzoeken van een muziekstuk. Door dit te doen in een vroeg stadium kun je de rest van het stuk veel beter begrijpen. Je vind de tonaliteit door goed te luisteren naar de bastonen die het fundament van de harmonie bepalen.

Zorg ervoor dat je over een goede geluidsinstallatie beschikt, zodat alle bastonen makkelijk hoorbaar zijn. Een andere mogelijkheid is gebruik maken van een koptelefoon.

#4: Maak gebruik van een notatieprogramma om transcripties te noteren

Het is natuurlijk prima om jouw transcripties te noteren op papier, maar het werkt veel sneller als je een notatieprogramma gebruikt. Bovendien kun je dan direct terugluisteren of het allemaal klopt wat je hebt gedaan. Dit is bijvoorbeeld handig als je een ingewikkeld ritme wil gaan uitzoeken. Je kunt de genoteerde muziek omzetten in midi of audio bestanden en direct uitprinten. Er bestaan veel verschillende notatieprogramma’s, maar de bekendste zijn Sibelius en Finale.

Daarnaast ziet dit er meteen een stuk professioneler uit. Je zult zeker indruk maken met jouw eigen gemaakte transcriptie.

 #5: Bekijk of het haalbaar is

Voordat je begint met het maken van een transcriptie is het verstandig om te kijken of het überhaupt haalbaar is wat je wil gaan transcriberen. In sommige gevallen is het gewoon teveel werk of bijna niet mogelijk. Dus wees er zeker van dat je het kan doen.

Bijvoorbeeld een heel lang muziekstuk is of een onduidelijke opname. In deze situatie kun je altijd overwegen om een kortere of aangepaste transcriptie te maken van het muziekstuk.

#6: Zorg voor een ergonomische werkomgeving

Een transcriptie maken kan soms veeleisend zijn. Vaak ben je voor een lange tijd geconcentreerd aan het luisteren en noteren. Zorg daarom altijd voor een ergonomische werkomgeving. Hier zijn een aantal tips waar je op kunt letten:

• Positioneer je stoel zodanig dat je in een rechte houding zit achter de computer of piano. Het kan hierbij helpen om licht achterover te leunen in een grotere hoek dan 90°.
• Laat je schouders hangen in een ontspannen houding en probeer ze niet op te trekken.
• Zorg ervoor dat beide voeten comfortabel op de grond zijn geplaatst. De positie van je voeten zorgt ervoor dat je lichaam en postuur in balans zijn.
• Gebruik een lange koptelefoon kabel als je met een koptelefoon werkt. Op deze manier hoef je niet telkens je hoofd te draaien om in een goede houding te zitten. Je belast daardoor minder je nek en gaat efficiënter te werk.
• Neem regelmatig een pauze. Het kan wonderen verrichten om na 50 minuten even 15 minuten een stukje te lopen, te bewegen en je ogen en oren even wat rust te geven. Ga even iets drinken of eten. Het is dan goed om in de pauze iets geheel anders te doen.

#7: Wees kritisch, maar niet te kritisch

Uiteraard is het goed om kritisch te zijn op je werk, maar te kritisch zijn kan alles onnodig vertragen. Soms is de opname onduidelijk en dan kun je niet precies alles goed horen. Probeer dan eerst aan de eenvoudigere secties te werken en stel de moeilijke secties nog even uit. Hier kun je altijd nog later aandacht aan besteden.

Het is bijna onmogelijk om iets perfect te transcriberen aan de hand van alleen een geluidsopname. Het maken van geweldige jazz transcripties is niet altijd binnen handbereik. Maar met enige ervaring zul je merken dat je steeds dichterbij zult komen!

Wat vind jij van dit artikel en deze tips? Gebruik je ze al?

Ik hoor graag van je in de reacties hieronder!